به گزارش خودمونی، در دوران نخست وزیری محمد مصدق، یکی از واقعه‌های مهم و جالبی که رخ داد اهدای ۱۰۵ الاغ توسط آمریکا به ایران بود و بررسی آن می‌تواند به درک بهتری از روابط بین المللی و تاریخ ایران کمک کند.
در سال‌های اواخر دهه ۱۳۲۰ خورشیدی یا دهه میلادی ۱۹۵۰، محمد مصدق به عنوان نخست وزیر ایران منصوب شد، او یکی از شخصیت‌های مهم و تأثیرگذار در تاریخ ایران بود که با اتخاذ اقداماتی چون ملی‌کردن صنعت نفت ایران، درگیری با بریتانیا و آمریکا و ایجاد تغییرات سیاسی و اجتماعی در کشور، برای خود جایگاهی ویژه‌ای در تاریخ ایران ایجاد کرد.
بیشتر بخوانید:
کوئوکا چیست؟ + این حیوان خندان ترین جانور جهان است!
مورچه ها چگونه جفت گیری می کنند؟ | نحوه تولید و مثل مورچه چگونه است؟
در این دوران بود که صنعت نفت ایران تصویب و ملی شد، این اقدام مصدق باعث شد تا شرکت نفت ایران و انگلیس (بریتیش پترولیوم) و آمریکا وارد جبهه مخالفت با ایران شوند و روابط ایران و ایالات متحده آمریکا به یکی از مهمترین مراحل تاریخی خود رسید.
چرا آمریکا در دوران مصدق ۱۰۵ الاغ را به ایران هدیه داد؟
این واقعه به دلایل مختلفی اتفاق افتاد، یکی از این دلایل، مربوط به اقدامات مصدق برای توسعه کشاورزی و اصلاحات اجتماعی در ایران بود، او با اعتقاد به اهمیت کشاورزی و توسعه آن برای اقتصاد کشور، تصمیم گرفت الاغ‌هایی را از کشورهای مختلف وارد ایران کند تا در کشاورزی و کشت و صنعت محصولات کشاورزی به کشور کمک کنند.
در سال ۱۳۳۲ هجری شمسی، دولت محمد مصدق به دنبال اجرای برنامه‌هایی برای توسعه کشور و کاهش وابستگی به کشورهای خارجی بود، یکی از این برنامه‌ها، ایجاد خودکفایی برای تأمین گوشت بود، اما با توجه به وضعیت فعلی کشور و نبود منابع کافی برای تأمین این محصول، دولت مصدق به دنبال راه‌حل‌های جایگزین برای تأمین گوشت بود.
در همین زمان بود که دولت آمریکا تصمیم گرفت ۱۰۵ الاغ اصلاح نژاد شده قبرسی را به ایران اهدا کند تا در تأمین گوشت به مردم کمک کند، این اهدای الاغ‌ها، علاوه بر اهداف کشاورزی و توسعه اقتصادی، هدف دیگری نیز داشت.
این هدف ممکن است مربوط به تقویت روابط دو کشور و ایجاد یک نماد از همکاری و دوستی بین آمریکا و ایران بود، زیرا آمریکا در آن زمان به دنبال تقویت روابط خود با ایران بود و این اهدای الاغ به عنوان یک نماد این روابط دوستانه می‌توانست مورد توجه قرار گیرد.
اما ماجرای اهدای الاغ، با واکنش‌های مختلفی از سوی مردم و مقامات ایران روبرو شد و برخی از افراد این اهدای الاغ‌ها را به عنوان یک عمل خیرخواهانه و مفید برای توسعه کشور دیدند، در حالی که بقیه این اقدام را به عنوان یک اقدام سیاسی – تبلیغاتی و جاسوسی از سوی آمریکا برای تحت تأثیر قرار دادن ایران و مصدق و حتی نشانه‌ی تحقیر ایران توسط آمریکا قلمداد کردند.
همانطور که گفته شد برخی از مردم با این اقدام مخالفت کردند زیرا فکر می‌کردند که این اهدای الاغ‌ها تنها یک نمایش است و نمی‌تواند به حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور کمک کند.
با گذشت زمان، این ماجرا به یکی از نمادهای دوران مصدق و واقعیت‌های تاریخی مهم دو کشور ایران و آمریکا تبدیل شد که همچنان در ذهن بسیاری از افراد زنده مانده است، این اهدای الاغ‌ها نشان از روابط پیچیده و متقابل بین دو کشور در آن زمان دارد و به عنوان یکی از نمادهای این روابط می‌تواند مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
آیا اهدای ۱۰۵ الاغ آمریکا به ایران جاسوسی بود؟
شاید در نگاه اول نیت آمریکا خیرخواهانه بود، اما پشت این اهدای ظاهری الاغ‌ها، ماجرایی جاسوسی و سیاسی پنهان بود و بر اساس اسناد منتشر شده از وزارت خارجه آمریکا، ایده اهدای این الاغ‌ها توسط سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) مطرح شد تا بتوانند جاسوسان خود را در ایران قاچاق کنند.
طبق اسناد منتشر شده، سیا برنامه‌ریزی کرده بود تا جاسوسان خود را در میان این ۱۰۵ الاغ قاچاق کند و الاغ‌ها قرار بود با قطار از ترکیه به ایران وارد شوند و در ایستگاه‌های مرزی، جاسوسان آمریکایی خود را از میان الاغ‌ها جدا کنند تا در داخل ایران مستقر شوند.
با این حال، این طرح جاسوسی آمریکا در نهایت با شکست مواجه شد، مقامات ایرانی متوجه نقشه جاسوسی آمریکا شدند و الاغ‌ها را پس از ورود به ایران بازرسی کردند و در نتیجه جستجو، هیچ جاسوس آمریکایی در میان الاغ‌ها پیدا نشد.
این ماجرا باعث شد تا دولت مصدق بیش از پیش به دولت آمریکا بدگمان شود، در عین حال طرح جاسوسی آمریکا ناکام بماند و جاسوسان آمریکایی نتوانستند به راحتی در ایران مستقر شوند.
با این حال، دولت آمریکا همچنان بر سر نفت ایران اصرار داشت و به دنبال براندازی دولت مصدق بود و سرانجام در سال ۱۳۳۲، طرح جدیدی توسط سیا و شرکت‌های نفتی غربی طراحی و اجرا شد تا دولت مصدق براندازی شود، این طرح منجر به کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شد و دولت مصدق برکنار گردید و پس با روی کار آمدن نخست وزیر جدید قرارداد کنسرسیوم با شرکت‌های نفتی غربی باز احیا شد.
در کل می‌توان گفت طرح اهدای ۱۰۵ الاغ توسط آمریکا به ایران در دوران مصدق، در واقع یک طرح جاسوسی بود که مقدمه‌ای برای عملیات‌های بعدی آمریکا علیه دولت مصدق به شمار می‌رفت، اگر این طرح می‌توانست موفق باشد، شاید آمریکا نیازی به کودتای ۲۸ مرداد نمی‌دید.
به هر حال، این ماجرا نشان می‌دهد که آمریکا از همان ابتدا با دولت مصدق بر سر ملی شدن صنعت نفت ایران مخالفت داشت و حاضر به پذیرش حاکمیت ایران بر منابع نفتی‌اش نبود، این مخالفت سیاسی و اقتصادی آمریکا باعث شد تا در نهایت دولت مصدق با کودتا از کار برکنار شود.
نتیجه گیری
اهدای ۱۰۵ الاغ توسط آمریکا به ایران در دوران مصدق یکی از واقعیت‌های مهم تاریخی جالب در تاریخ دو کشور است و نشان‌دهنده اهمیت روابط بین المللی و تأثیرات آن بر تاریخ و سیاست‌های داخلی کشورها است.
در نهایت، می‌توان گفت که این اتفاق همچنان به عنوان یکی از موضوعات مورد توجه تاریخی برای بررسی و مطالعه محسوب می‌شود، این ماجرا نشان از پیچیدگی روابط بین المللی در آن زمان دارد و به عنوان یک درس برای آینده می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
این واقعه، علاوه بر اهداف اقتصادی و کشاورزی، پیام‌های مهمی را نیز برای ما دارد که می‌تواند به درک بهتری از تاریخ و فرهنگ دو کشور کمک کند.
نویسنده: 
