به گزارش خودمونی، سندرم آآچووو که به انگلیسی (ACHOO Syndrome) و به «سندرم حساسیت به نور»، «سندرم عطسه نوری» یا «سندرم عطسه ناشی از نور» شناخته می‌شود، یک اختلال ژنتیکی غیرمعمول و یک اختلال نسبتاً نادر و غیرعادی است که باعث می‌شود برخی افراد به‌محض قرار گرفتن در معرض نور شدید همچون نور خورشید، دچار عطسه شوند.
این حالت معمولاً با تحریک ناگهانی عصب سه‌قلو در اثر تحریک نوری (مانند نور خورشید) ایجاد می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به نور شدید یا نور خورشید نگاه کند، به‌طورکلی، این واکنش به نور، یک نوع بی‌نظمی عصبی به شمار می‌آید که ممکن است با احساس خارش در بینی و همچنین عطسه‌های مکرر همراه باشد و افراد مبتلابه آن با عدم توانایی در کنترل عطسه خود به دلیل نور شدید مواجه هستند، این حالت می‌تواند باعث ایجاد احساس ناخوشایندی در افرادی شود که به آن دچار هستند.
بیشتر بخوانید:
البته این سندرم تنها به نور محدود نشده و در برخی موارد می‌تواند در اثر محرک‌های دیگری مانند سرما، گرما، دود، بوهای قوی و حتی فشار بر بینی نیز اتفاق بیفتد، به‌طورکلی، این نوع عطسه‌ها نوعی واکنش طبیعی بدن به محرک‌های خارجی هستند که برای افراد مبتلابه سندرم آآچووو بسیار شایع و متداول است.
سندرم آآچووو به‌عنوان یکی از اختلالات نادر شناخته می‌شود و این پدیده در میان برخی افراد به‌عنوان نوعی واکنش طبیعی در برابر نور مشاهده می‌شود که تأثیرات آن بر زندگی روزمره افراد ممکن است متفاوت باشد و در اکثر موارد، مشکل جدی به شمار نمی‌آید؛ اما می‌تواند آثار نامطلوبی بر کیفیت زندگی شخص بگذارد.
سندرم آآچووو به دلیل شباهت علائم با حملات عطسه در افراد مبتلابه آلرژی، گاهی با این اختلالات اشتباه گرفته می‌شود، اما این دو پدیده کاملاً متفاوت از یکدیگر هستند و در درمان و مدیریت آن‌ها نیز باید تفاوت‌های آن‌ها در نظر گرفته شود.
همان‌طور که گفته شد، سندرم آآچووو یکی از پدیده‌های جالب و کمتر شناخته‌شده پزشکی است که می‌تواند برای بسیاری از افراد سؤال‌برانگیز باشد، اما آیا واقعاً چنین سندرومی وجود دارد؟ چرا برخی افراد دچار این مشکل می‌شوند و دیگران خیر؟ از کجا می‌توانیم متوجه شویم که به این سندرم مبتلا هستیم؟ علائم و نشانه‌های آن چیست؟ چگونه می‌توان از بروز این سندرم جلوگیری کرد؟ و درنهایت، چه راهکارهایی برای درمان آن وجود دارد؟ در ادامه به همه این سؤالات پاسخ‌خواهیم داد و شمارا با این سندرم عجیب‌وغریب آشنا خواهیم کرد.
تعریف سندرم آآچووو ACHOO Syndrome
در میان تنوع گسترده علائم و نشانه‌های مختلف که افراد در طول زندگی خود با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند، سندرم آآچووو یکی از جالب‌ترین و شاید عجیب‌ترین این موارد است، این سندرم که با نام‌های دیگری همچون «سندرم عطسه نوری» نیز شناخته می‌شود، پدیده‌ای است که موجب بروز عطسه‌های ناگهانی و مکرر در افراد مبتلا می‌گردد.
سندرم آآچووو، یا به‌اختصار ACHOO یک اختلال ژنتیکی نسبتاً نادر است که به‌صورت غیرمعمول دیده می‌شود و با عطسه اجباری در مواجهه با نور خورشید پس از یک دوره تاریکی، به‌ویژه در صبح‌ها، مشخص می‌شود.
این پدیده می‌تواند به‌عنوان یک واکنش نسبت به نور تلقی شود و علائم آن ممکن است در هرزمانی که فرد با نور روشن روبرو می‌شود، ظاهر شود، به‌عنوان‌مثال، هنگام خروج از یک مکان تاریک به یک فضای روشن یا نیز زمانی که در یک روز آفتابی به هوای آزاد می‌روید.
سندرم آآچووو یک اختلال عصبی اتونوم است که نه‌تنها بر قابلیت عطسه تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند شرایط اجتماعی، زندگی روزمره و حرفه‌ای فرد را تحت تأثیر قرار دهد، برای مثال، در موقعیت‌هایی که باید در حضور دیگران تمرکز کنید، عطسه‌های ناخواسته می‌توانند باعث شرمساری و مزاحمت شوند.
این سندرم درحالی‌که ممکن است بی‌ضرر و خنده‌دار به نظر برسد، می‌تواند برای برخی افراد بسیار آزاردهنده باشد و درک مکانیسم‌های زیربنایی آن و آگاهی از علائم و راه‌های پیشگیری و درمان، برای افراد مبتلا بسیار مهم است و می‌تواند با استفاده از داروها و مراقبت‌های پزشکی درمان شود.
به‌طورکلی، اگرچه سندرم آآچووو ممکن است زندگی روزمره برخی از افراد را تحت تأثیر قرار دهد، اما این اختلال تهدیدکننده حیات نیست و با احتیاط‌های لازم می‌توان آن را کنترل کرد و کاهش علائم و نشانه‌های آن درواقع به تشخیص و پیگیری مدیریت آن بستگی دارد.
سندرم آآچووو ACHOO Syndrome مخفف چیست؟ + دلیل نام‌گذاری
سندرم آآچووو، (Autosomal Dominant Compelling Helio-Ophthalmic Outburst Syndrome) یا به‌اختصار ACHOO، یا به عبارت کامل‌تر، «واکنش اجباری اتوزومی غالب به نور خورشید» یک پدیده ژنتیکی نادر است که با عطسه‌ی اجباری و غیرقابل کنترل در مواجهه با نور خورشید، به‌خصوص پس از قرار گرفتن در تاریکی و سپس مواجهه با نور روشن، مشخص می‌شود.
این واکنش غیرارادی و ناگهانی می‌تواند یک یا چند عطسه پشت سر هم باشد، اگرچه برای بسیاری از افراد، عطسه یک عمل ساده و رایج است، اما در سندرم آآچووو این واکنش بسیار شدیدتر و غیرقابل پیش‌بینی‌تر است.
سندرم آآچووو (ACHOO) یک اختلال عصبی اتونوم است که با آسم یا حساسیت بینی در ارتباط است، این سندرم به‌صورت عاجل و بدون هیچ علامت هشداردهنده‌ای با عطسه‌های مکرر و شدید ظاهر می‌شود.
این سندرم می‌تواند زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهد و در برخی از موارد می‌تواند خطرناک باشد و به عقیده برخی از افراد که ثابت‌شده نیست واژه “ACHOO” به‌اصطلاح علمی یک کلمه ساختگی است که به صدا خروجی از دهان در هنگام عطسه شباهت دارد.
ریشه علمی سندرم آآچووو چیست؟ + تاریخچه
ریشه علمی این سندرم به سال ۱۹۵۴ باز می‌گردد، زمانی که آن را دکتر «جان سیلورتاپ» برای اولین بار کشف و شناسایی کرد، او این پدیده را «سندرم عطسه نوری» نامیده و آن را یک اختلال ژنتیکی معرفی کرد که در اثر تحریک عصب سه‌قلو توسط نور و سایر محرک‌های مشابه رخ می‌دهد.
از آن زمان تاکنون، تحقیقات بیشتری درباره این سندرم صورت گرفته و محققان موفق شده‌اند جزئیات بیشتری از آن را کشف کنند، اما همچنان بخش‌هایی از این پدیده مبهم و ناشناخته باقی‌مانده است.
علت بروز سندرم آآچووو چیست؟
محققان در طول سال‌ها تحقیق و بررسی بر روی این سندرم به این نتیجه رسیده‌اند که علت اصلی آن یک جهش ژنتیکی دریکی از ژن‌های مرتبط با عملکرد دستگاه عصبی و حرکتی بدن است.
این جهش در ژن GESM1 موجب تغییر در عملکرد عصبی و حرکتی برخی از اعضای بدن ازجمله عضلات صورت و بینی می‌شود، درنتیجه، محرک‌های خاصی مانند نور شدید یا تغییر دما و رطوبت هوا، منجر به انقباض عضلات صورت و عطسه‌های شدید و مکرر می‌گردد.
علاوه بر این، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که عوامل محیطی و شرایط جسمی فرد نیز می‌توانند در بروز و شدت علائم سندرم آآچووو نقش داشته باشند، به‌عنوان‌مثال، افراد مبتلابه حساسیت‌های فصلی یا آلرژی‌های دیگر، ممکن است علائم این سندرم را با شدت بیشتری تجربه کنند.
سندرم آآچووو واگیردار است؟ چگونه منتقل می‌شود؟ + ارثی است؟
سندرم آآچووو یک واکنش فیزیولوژیک خاص، عجیب و جالب‌توجه است که در برخی افراد هنگام مواجهه با محرک‌های خاصی مانند نور شدید، تغییرات دمایی و رطوبتی هوا یا خوردن غذاهای معطر رخ می‌دهد، این واکنش به‌صورت عطسه‌های پیاپی و شدید نمود پیدا می‌کند.
سندرم آآچووو یکی از مواردی است که هنوز به‌طور کامل توسط محققان بررسی نشده است، اما تحقیقات ابتدایی نشان می‌دهد که این اختلال ممکن است از طریق وراثت منتقل شود.
این سندرم معمولاً ارثی است و در برخی از خانواده‌ها بیشتر دیده می‌شود و به‌طور اتوزومال غالب به ارث می‌رسد، یعنی اگر فردی به این سندرم مبتلا باشد، احتمال ابتلای فرزندان او به آن نیز بالا خواهد بود و یا اگر یکی از اعضای خانواده شما به این سندرم مبتلا باشد، احتمال ابتلای شما به آن نیز وجود دارد، شیوع این پدیده در جمعیت عمومی حدود ۱۸ تا ۳۵ درصد تخمین زده می‌شود.
به‌عبارت‌دیگر حدود ۱۸ تا ۳۵ درصد از افراد در طول زندگی خود حداقل یک‌بار این علائم را تجربه می‌کنند، مطالعات نشان می‌دهد که این سندرم در مردان نسبت به زنان بیشتر است و این سندرم در افرادی که حساسیت بیشتری به تغییرات نوری دارند، شایع‌تر است.
ویژگی اصلی و مشخصه‌ی سندرم آآچووو، عطسه‌های ناگهانی، شدید و غیرقابل‌کنترل در مواجهه با نور خورشید است، آیا شما نیز جزو افرادی هستید که با نزدیک شدن به نور خورشید یا دیگر محرک‌های مشابه، ناگهان دچار عطسه‌های پی‌درپی می‌شوید؟ اگر پاسخ شما مثبت است، احتمالاً مبتلا به سندرم آآچووو هستید و برای آنکه مطمئن شوید که این سندرم را دارید، به علائم و نشانه‌های آنکه در ادامه به معرفی و بررسی آن پرداخته‌ایم، حتماً توجه کنید.
از کجا بفهمیم سندرم آآچووو داریم؟
تشخیص سندرم آآچووو در بسیاری از موارد به‌سادگی امکان‌پذیر است، در بیشتر موارد، افرادی که این اختلال را تجربه می‌کنند، متوجه می‌شوند که وقتی به محیطی با نور شدید وارد می‌شوند، به‌ویژه در نور خورشید، بلافاصله دچار عطسه می‌شوند.
این عطسه‌ها معمولاً چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشند و می‌توانند از چند عطسه تا ده‌ها عطسه متوالی باشند، این واکنش، کاملاً اجباری و غیرقابل مهار است و فرد نمی‌تواند از آن جلوگیری کند.
این دردسر زمانی بارزتر می‌شود که فرد از محیطی تاریک به محیطی روشن منتقل شود، بااین‌حال، برخی از پزشکان ممکن است با نگاهی دقیق‌تر به تاریخچه پزشکی و علائم فرد، به شناسایی این سندرم بپردازند.
برخی از علائم و نشانه‌های دیگر سندرم آآچووو که در بررسی‌های اولیه به تشخیص آن کمک می‌کنند عبارت‌اند از:
تشخیص از طریق علائم:
مشخص‌ترین علامت سندرم آآچووو، عطسه‌ی اجباری و شدید پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، به‌ویژه پس از مدت‌زمانی حضور در تاریکی است، این واکنش معمولاً بسیار سریع و در عرض چند ثانیه پس از مواجهه با نور رخ می‌دهد.
پس همان‌طور که گفته شد عطسه‌ای که به فاصله کوتاهی پس از مواجهه با نور رخ می‌دهد، می‌تواند نشانه‌ای از این سندرم باشد و بیماران بعد از یک سری عطسه، ممکن است احساس خستگی یا انسداد در بینی پیدا کنند.
شروع ناگهانی عطسه‌ها
از دیگر ویژگی‌های متمایز این سندرم، شروع ناگهانی و غیرمنتظره عطسه‌ها است، به این معنا که فرد مبتلا بدون هیچ‌گونه آمادگی و پیش‌زمینه‌ای، ناگهان دچار عطسه می‌شود.
مهار نکردن عطسه‌ها
افراد مبتلابه سندرم آآچووو قادر به کنترل و مهار کردن عطسه‌های خود نیستند، درواقع، این عطسه‌ها به‌طور ناخودآگاه و بدون هیچ اراده‌ای از سوی فرد شکل می‌گیرند.
تکرار عطسه‌ها به‌صورت مکرر
به‌طورمعمول، عطسه‌های ناشی از سندرم آآچووو به شکل زنجیره‌ای و متوالی ظاهر می‌شوند، این بدان معناست که فرد مبتلا پس از یک عطسه، ممکن است چندین بار دیگر نیز عطسه کند و این عطسه‌ها می‌توانند حتی منجر به مشکلات عصبی و روانی شوند.
بروز عطسه در پاسخ به محرک‌های خاص
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، عطسه‌های مرتبط با سندرم آآچووو معمولاً در پاسخ به محرک‌های خاصی مانند نور خورشید، سرما، گرما و … ایجاد می‌شوند، درواقع، این محرک‌ها باعث تحریک عصب سه‌قلو و درنتیجه بروز عطسه می‌گردند.
وجود علائم مشابه
در برخی موارد، ممکن است افراد متوجه شوند که عطسه آن‌ها با علائمی مانند آبریزش بینی، خارش بینی یا چشم نیز هم‌زمان است.
اگر شما نیز دارای این علائم و ویژگی‌ها باشید، احتمالاً مبتلا به سندرم آآچووو هستید؛ اما توجه داشته باشید که تنها راه تشخیص قطعی این سندرم، مراجعه به پزشک متخصص و انجام معاینات لازم است.
مشاوره با پزشک:
درصورتی‌که شما پس از مواجهه با نور شدید، این علائم را تجربه کنید، ممکن است به سندرم آآچووو مبتلا باشید، در صورت مشاهده این علائم، بهتر است با یک پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید تا تشخیص دقیق‌تری صورت گیرد.
تشخیص سندرم آآچووو در بیشتر موارد بر اساس شرح‌حال بیمار و علائم بالینی صورت می‌گیرد و پزشک با پرسیدن سؤالاتی در مورد سابقه پزشکی بیمار، شدت و فراوانی عطسه‌ها و ارتباط آن با نور خورشید، می‌تواند به تشخیص این سندرم برسد.
معمولاً نیازی به انجام آزمایش‌های تشخیصی خاصی نیست، مگر در مواردی که پزشک نیاز به رد سایر بیماری‌های احتمالی داشته باشد، اما بررسی سوابق خانوادگی نیز می‌تواند در تشخیص مفید باشد، چراکه این سندرم به‌صورت اتوزومی غالب به ارث می‌رسد.
تاریخچه بیماری در خانواده:
تشخیص سندرم آآچووو معمولاً بر اساس تاریخچه پزشکی و علائم بیمار انجام می‌شود و در بسیاری از موارد، سندرم آآچووو در خانواده‌ها وجود دارد، لذا اگر سابقه‌ی عطسه غیرطبیعی در شرایط نور شدید دارید یا یکی از اعضای خانواده‌تان به این اختلال دچار باشد، احتمال ابتلا شما و دیگر اعضا به این سندرم زیاد است.
با شناسایی علائم و نشانه‌ها و همچنین مشاوره با متخصصان پزشکی، می‌توان به فهم بهتری از این وضعیت دست‌یافت و راهکارهای مناسبی برای مدیریت و کنترل بیماری اتخاذ کرد.
علائم و نشانه‌های اصلی سندرم آآچووو
به‌طورکلی، علائم اصلی سندرم آآچووو معمولاً در اوایل کودکی ظاهر می‌شوند و در طول عمر فرد باقی می‌مانند و شامل عطسه‌های ناگهانی و مکرر در پاسخ به نور شدید، به‌ویژه نور خورشید، هست، شدت علائم این سندرم در افراد مختلف متفاوت است و برخی ممکن است فقط چند عطسه خفیف را تجربه کنند، درحالی‌که دیگران عطسه‌های بسیار شدید و طولانی‌مدتی را داشته باشند.
توجه داشته باشید که عطسه‌های معمولی در مواجهه با نور خورشید یا گردوغبار، با سندرم آآچووو متفاوت است و در سندرم آآچووو، عطسه‌ها به‌طور خاص پس از مواجهه با نور خورشید رخ می‌دهند و این نکته کلیدی در تشخیص سندرم آآچووو است.
علاوه بر عطسه‌های مکرر و خارش در بینی، علائم دیگری نیز در این سندرم وجود دارند که ممکن است متفاوت باشد و به شناسایی آن کمک کنند و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
عطسه ناخواسته و ناگهانی:
عطسه ناگهانی و متوالی در فرد اولین، مهمترین، رایج‌ترین و اصلی‌ترین نشانه سندرم آآچووو است، فرد ممکن است پس از مواجهه با نور شدید یا تغییرات روشنایی چندین بار به‌طور ناگهانی و شدید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به‌صورت متوالی عطسه کند، این عطسه‌ها معمولاً در پاسخ به محرک‌های خاصی مانند نور خورشید، سرما، گرما و … آغاز شده و گاهی به‌صورت زنجیره‌ای متوالی تکرار می‌شوند.
عطسه‌های مکرر:
این عطسه‌ها می‌تواند فوری و شدید باشد و می‌تواند چندین بار تکرار شود، تعداد عطسه‌ها می‌تواند از یک تا چندین بار متغیر باشد، برخی افراد ممکن است تا ده‌ها عطسه پشت سر هم داشته باشد.
شدت عطسه:
عطسه‌ها در بیماران پس از مواجهه با نور شدید، تغییرات دمایی یا رطوبتی هوا، یا خوردن غذاهای معطر، معمولاً بسیار ناگهانی، غیرقابل‌کنترل، شدید و متوالی هستند.
مدت زمان عطسه:
عطسه‌ها ممکن است چند ثانیه تا چند دقیقه ادامه داشته باشند و معمولاً پس از قطع نور به‌تدریج کاهش می‌یابند.
حساسیت به نور و هم‌زمانی عطسه با قرار گرفتن در نور خورشید:
عطسه معمولاً در اثر تابش نور طبیعی یا مصنوعی شدید، مانند نور خورشید یا چراغ‌های قوی، رخ می‌دهد و افراد مبتلا متوجه می‌شوند که در مواجهه با نور خورشید یا نورهای شدید، عطسه می‌کنند.
در برخی حالات، حتی در شرایطی که نور شدید وجود ندارد، فرد ممکن است عطسه کند و علاوه بر عطسه، برخی افراد مبتلا به سندروم آآچووو ممکن است علائم دیگری نیز تجربه کنند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
سردرد و سرگیجه:
سردرد یکی از علائم سندرم آآچووو است، در برخی افراد، عطسه‌های مکرر ممکن است به سردردهای خفیف و سرگیجه همراه با حملات عطسه منجر شود.
احساس خستگی، سوزش یا خارش در چشم‌ها:
برخی از افراد ممکن است از احساس خستگی یا ناراحتی در چشم‌ها پس از قرار گرفتن در معرض نور شدید شکایت کنند، این احساس می‌تواند هم‌زمان با عطسه‌ها یا کمی قبل از آن بروز کند، همچنین سوزش و التهاب در چشم‌ها نیز گزارش‌شده است.
احساس خارش و سوزش در بینی:
برخی افراد ممکن است قبل از شروع عطسه‌ها احساس خارش در بینی خود داشته باشند، خیلی از بیماران این حالت را به‌عنوان نوعی تحریک در ناحیه بینی توصیف می‌کنند و در این بیماری احساس خارش در داخل بینی قبل از شروع عطسه‌ها شایع است.
آبریزش بینی:
در برخی موارد، عطسه ممکن است با آبریزش بینی همراه باشد، ترشحات بینی ممکن است به‌صورت خفیف تا شدید باشد، پس همان‌طور که گفته شد پر بودن یا خروج مایع از بینی می‌تواند یکی از علائم سندرم آآچووو باشد.
خروج آب از چشم‌ها و اشک‌آلودگی چشم‌ها:
بعد از عطسه، ممکن است به همراه آبریزش بینی، آب از چشم‌ها نیز خارج شود.
احساس ناراحتی عمومی:
سندرم آآچووو می‌تواند حس ناراحتی عمومی ایجاد کند.
این علائم می‌توانند به‌طور متناوب و با شدت متفاوت در افراد مبتلا به سندرم آآچووو بروز کنند، بسیاری از افراد مبتلا به این سندرم از آن به‌عنوان یک پدیده عجیب و ناراحت‌کننده یاد می‌کنند که در زندگی روزمره آن‌ها اختلال ایجاد می‌کند.
البته باید یادآور شویم که این علائم می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی باشند، بنابراین برای تشخیص دقیق‌تر سندرم آآچووو، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است و پزشکان معمولاً به بررسی تاریخچه پزشکی فرد و همچنین آزمایش‌های مختلف می‌پردازند و حتی در برخی موارد، تصاویر مناطق عصب‌شناختی می‌تواند به تشخیص کمک کند.
نحوه پیشگیری از سندرم آآچووو چگونه است؟
حال که با سندرم آآچووو و علائم آن آشنا شدید، به سراغ راهکارهای پیشگیری از این اختلال می‌رویم، متأسفانه در حال حاضر، هیچ راهکار مشخصی برای پیشگیری از سندرم آآچووو و درمان قطعی بروز عطسه‌های ناشی از نور به‌طور کامل وجود ندارد؛ زیرا این اختلال ژنتیکی است و درواقع نمی‌تواند درمان شود، اما بااین‌حال با توجه به مکانیسم عمل این سندروم، می‌توان با رعایت برخی نکات و اقدامات پیشگیرانه علائم را کاهش داد و با انجام چند توصیه و تدابیر ساده به همراه اتخاذ برخی اقدامات از تشدید آن و تکرار حملات عطسه جلوگیری کرد، در ادامه به مهمترین این اقدامات اشاره خواهیم کرد:
محافظت از چشم‌ها با استفاده از عینک آفتابی:
اگر شما با نور خورشید و یا نور شدید دیگر مشکل دارید، در زمان مواجهه با نور شدید، استفاده از عینک آفتابی یا عینک‌های حفاظتی با عدسی‌های تیره و باکیفیت بالا، به‌خصوص در روزهای آفتابی و روشن، می‌تواند شدت نور خورشید را که به چشم می‌رسد کاهش دهد و درنتیجه تا حدی از بروز عطسه جلوگیری کند.
این امر به دلیل کاهش میزان نور ورودی به چشم و تحریک کمتر عصب سه‌قلو صورت می‌گیرد، پس در مواقعی که امکان اجتناب از نور شدید وجود ندارد، سعی کنید از عینک‌های آفتابی یا عدسی‌های محافظ استفاده کنید.
اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور شدید و قرارگیری در سایه:
سعی کنید در روزهای آفتابی یا در شرایطی که ممکن است هنگام خارج شدن از خانه، در معرض نور شدید قرار بگیرید، در فضاهای کم‌نورتر یا زیر سایه باقی بمانید و در حد امکان از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید و نورشدید در ساعات اوج تابش آفتاب خودداری کنید.
پوشیدن سایه‌بان و استفاده از کلاه لبه‌دار:
پوشیدن کلاه لبه‌دار به‌ویژه در روزهای آفتابی می‌تواند از تابش مستقیم نور خورشید بر روی صورت و به چشم جلوگیری کند.
کاهش نورهای مصنوعی و کم‌نور کردن محیط و تنظیم نور داخل منزل:
اگر حساسیت به نورهای مصنوعی دارید، باید از قرار گرفتن در معرض نورهای بسیار قوی به‌ویژه در محیط‌های کاری بپرهیزید.
در محیط‌های کاری یا خانگی، سعی کنید از لامپ‌های کم‌نور یا نورپردازی ملایم استفاده کنید و حتی می‌توانید از پرده‌ها یا فیلترهای نور استفاده کنید تا شدت نور را کاهش دهید.
تغییر تدریجی نور:
زمانی که به یک مکان روشن می‌روید، ابتدا چند ثانیه در محیط نیمه‌تاریک بمانید تا به‌تدریج به نور موجود عادت کنید.
به‌عبارت‌دیگر اگر در محیطی تاریک بوده‌اید، به‌جای قرار گرفتن ناگهانی در معرض نور شدید پس از تاریکی، سعی کنید به‌تدریج و آهسته و با گذراندن زمان در محیط‌های با نور کمتر به محیط روشن و نور خورشید بروید تا سیستم عصبی شما زمان کافی برای تطبیق داشته باشد.
استفاده از مکمل‌های غذایی و ویتامین‌ها:
برخی از افراد معتقدند که مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی خاص می‌تواند به کاهش حوادث آآچووو کمک کند، بااین‌حال، قبل از هرگونه تغییر در رژیم غذایی، با پزشک خود مشورت کنید.
اجتناب از محرک‌های مربوطه و شناخته‌شده و مواد حساسیت‌زا:
اولین و مهمترین اصل برای پیشگیری از سندرم آآچووو، اجتناب از محرک‌های تحریک‌کننده است، زیرا اجتناب از مواد حساسیت‌زا و عوامل تحریک‌کننده مانند گردوغبار و دود می‌تواند از بروز حملات عطسه‌های شدید جلوگیری کند.
به‌عبارت‌دیگر، فرد مبتلا به این سندرم باید از مواجهه با محرک‌های مشخص‌شده (نور شدید، تغییرات دما و رطوبت هوا، خوردن غذاهای معطر، دود، بوهای قوی و سایر محرک‌های شناخته‌شده) اجتناب کرده و خود را در معرض آن‌ها قرار ندهد.
مطالعه درباره تکنیک‌های تنفس:
برخی از تکنیک‌های تنفسی می‌توانند به کنترل عطسه‌های شدید کمک کنند.
آشنایی با عوامل تحریک‌کننده:
درک اینکه چه عواملی باعث تحریک عطسه می‌شوند، می‌تواند به شما کمک کند تا از آن‌ها دوری کنید.
مدیریت استرس و اضطراب:
اگرچه استرس و اضطراب عامل مستقیم بروز سندرم آآچووو نیستند، اما می‌توانند شرایط را برای تحریک عصب سه‌قلو و درنتیجه عطسه‌های ناگهانی مهیا کنند و تأثیر منفی بر علائم سندرم آآچووو داشته باشند.
بنابراین فرد مبتلا باید تلاش کند تا دچار استرس و اضطراب نشود و تمرین‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و… می‌توانند در کاهش شدت حملات عطسه مفید باشند.
رعایت بهداشت عمومی:
رعایت بهداشت فردی و عمومی مانند نظافت مداوم بینی و مجاری تنفسی، شستن دست‌ها و پرهیز از تماس با افراد سرماخورده می‌تواند از ابتلا به عفونت‌های تنفسی که می‌توانند علائم سندرم آآچووو را تشدید کنند، پیشگیری کند.
استفاده از داروهای موضعی، قطرات چشمی و اسپری‌های بینی:
استفاده از اسپری‌های بینی مثل اسپری‌های ضد احتقان می‌تواند از عطسه جلوگیری کند و همچنین استفاده از قطرات چشمی برای کاهش التهاب مفید است.
استفاده از کرم ضد آفتاب:
استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF بالا می‌تواند به محافظت از پوست صورت در برابر آفتاب کمک کند.
پس همان‌طور که گفته شد، اگرچه پیشگیری کامل ممکن نیست، اما با رعایت چند نکته ساده و کسب اطلاعات بیشتر در مورد آن، می‌توان روند زندگی را راحت‌تر کرد.
درمان سندرم آآچووو چگونه است؟
در حال حاضر، هیچ درمان قطعی و خاصی برای سندرم آآچووو وجود ندارد، زیرا این سندرم یک اختلال ژنتیکی است نه بیماری و درمان استانداردی برای آن ارائه نشده است، بااین‌حال، برخی از روش‌های درمانی و راهکارهای تسکین‌دهنده به همراه استفاده از داروها و مراقبت‌های پزشکی می‌توانند به کاهش و کنترل علائم کمک کنند:
استفاده از داروها:
در برخی از موارد، پزشکان ممکن است داروهایی تجویز کنند که می‌تواند علائم را کاهش دهد، این داروها معمولاً برای کاهش نشانه‌های آلرژیک یا دیگر شرایط مشابه طراحی شده‌اند.
داروهای ضداحتقان
درصورتی‌که عطسه به دلیل حساسیت یا عفونت‌های تنفسی باشد، داروهای ضداحتقان می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند.
داروهای ضد حساسیت و آنتی‌هیستامین‌ها
مصرف بعضی از داروهای ضد حساسیت ممکن است به کاهش خارش و حساسیت به نور و عطسه‌های ناشی از نور کمک کند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضد حساسیت مانند آنتی‌هیستامین‌ها را برای کاهش علائم تجویز کند، این داروها می‌توانند به کاهش آبریزش بینی، خارش و کنترل علائم حساسیت به نور کمک کنند.
قطره‌های چشمی
استفاده از قطره‌های چشمی مرطوب‌کننده می‌تواند به تسکین سوزش و خارش چشم‌ها کمک کند.
درمان‌های موضعی و استفاده از اسپری‌های بینی
در برخی موارد، استفاده از قطره‌های بینی نمکی یا اسپری‌های بینی نمکی برای شستشوی مجاری بینی و تسکین علائم مفید است و می‌تواند از عطسه جلوگیری کند.
استفاده از قرص‌های ضد عطسه
استفاده از قرص‌های ضد عطسه می‌تواند از عطسه جلوگیری کند.
تکنیک‌های آرامش:
برخی افراد ممکن است با روش‌های تنش‌زدایی و آرامش، به کنترل عطسه‌های خود کمک کنند.
اعتمادبه‌نفس:
افرادی که به این سندرم دچار هستند، باید خود را در برابر سایرین پذیرا باشند و به‌جای احساس شرمندگی، با این مشکل کنار بیایند.
تمرینات تنفسی:
یادگیری تکنیک‌های تنفسی می‌تواند به کنترل بهتر واکنش بدن کمک کند.
تغذیه مناسب و تغییر سبک زندگی:
توجه به نوع تغذیه و داشتن تغذیه سالم و متعادل در کنار خواب کافی می‌تواند به بهبود وضعیت عمومی بدن و سلامت شما کمک کند و تأثیر مثبتی بر روی سیستم عصبی داشته باشد و علائم این سندرم را کم کند.
آموزش و آگاهی در کنار مطالعه و یادگیری:
با توجه به نادر بودن پیشامدهای این سندرم، افراد ممکن است کمتر از آن مطلع باشند، آشنایی و یادگیری در مورد این سندرم و روش‌های مدیریت آن، می‌تواند به بیماران کمک کند تا در مواقعی که دچار این اختلال می‌شوند، بهتر عمل کنند.
به‌عبارت‌دیگر انجام تحقیقات بیشتر و داشتن آگاهی عمومی درباره این وضعیت و مواجهه با شرایط مختلف می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا بهتر با این شرایط کنار بیایند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.
آموزش به خانواده و دوستان:
آموزش به عزیزان و همکاران در مورد این سندرم می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا در موقعیت‌های مختلف بهتر شمارا درک کنند.
مشاوره با پزشک:
درصورتی‌که این سندرم باعث اختلال در زندگی روزمره شما می‌شود، مشاوره با یک پزشک متخصص در این زمینه یا یک آلرژی‌شناس می‌تواند به شما کمک کند تا راهکارهای مناسب‌تری برای مدیریت علائم خود پیدا کنید.
تجربه‌های شخصی:
در جلسات حمایتی می‌توانید با دیگرانی که تجربه مشابهی دارند، تبادل‌نظر کنید و نکات مفید را یاد بگیرید.
انجام روش‌های جراحی:
در برخی از موارد، ممکن است لازم باشد که روش‌های جراحی انجام شود.
درمان‌های خانگی:
برخی افراد گزارش کرده‌اند که با استفاده از روش‌های خانگی مانند شستن بینی با سرم شستشوی بینی، می‌توانند علائم را کاهش دهند.
سندرم آآچووو یک اختلال عصبی اتونوم است که می‌تواند زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهد، باوجوداینکه هیچ درمانی قطعی برای این سندرم وجود ندارد، اما اقدامات پیشگیرانه، استفاده از داروها و مراقبت‌های پزشکی و مشاوره‌های پزشکی می‌تواند به کاهش عوارض آن کمک کند و اگر شما دارای علائم سندرم آآچووو هستید، باید به پزشک مراجعه کنید.
با مراجعه به پزشک متخصص، می‌توان این سندرم را تشخیص داد و درمان مناسب را تجویز کرد و با استفاده از درمان‌های مختلف و تغییر سبک زندگی، علائم سندرم آآچووو را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
چه کسانی مستعد ابتلا به سندرم آآچووو هستند؟
سندرم آآچووو یک سندرم ژنتیکی است و به‌صورت اتوزومال غالب به ارث می‌رسد، این بدان معناست که اگر یکی از والدین فرد مبتلابه این سندرم باشد، احتمال ابتلای فرزندان نیز ۵۰ درصد خواهد بود.
این پدیده معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی شروع می‌شود و در طول زندگی فرد ادامه پیدا می‌کند، البته شدت و بروز علائم ممکن است با افزایش سن، تغییر کند.
عوامل دیگری نیز می‌توانند خطر ابتلا به سندرم آآچووو را افزایش دهند، برخی از این عوامل عبارت‌اند از:
- آلرژی‌های فصلی و حساسیت‌های دیگر
- اختلالات عصبی و حرکتی مانند صرع
- ضربه و آسیب‌دیدگی شدید به سروصورت
با این‌حال، حتی افراد بدون سابقه این موارد نیز ممکن است به سندرم آآچووو مبتلا شوند، چراکه این پدیده، به‌طور اصلی ریشه ژنتیکی دارد.
دلایل علمی ابتلا به سندرم آآچووو چیست؟
علت دقیق این سندرم هنوز مشخص نیست، اما برخی دانشمندان بر این باورند که ممکن است به اختلال در ارتباطات عصبی بین چشم و بینی مرتبط باشد، این فرضیه بر اساس این واقعیت استوار است که زمان عطسه به‌شدت نور وابسته است، به‌طوری‌که تحریک در یک حس می‌تواند واکنش در حس دیگر را تحریک کند.
آیا سندرم آآچووو خطرناک است؟
سندرم آآچووو به‌طورکلی یک اختلال بی‌خطر است و به‌خودی‌خود خطرناک نیست و یک اختلال فیزیولوژیکی خوش‌خیم محسوب می‌شود و عطسه‌های ناشی از آن، هرچند ناخوشایند و آزاردهنده هستند، اما معمولاً خطری برای سلامت فرد ندارند.
عطسه‌های مکرر در برخی موارد باعث ناراحتی و اختلال در فعالیت‌های روزانه می‌شود، اما به‌طورکلی تهدیدی برای سلامتی نیست، اما در موارد نادری ممکن است این سندرم با سرگیجه و افت فشارخون همراه باشد و یا حتی عطسه‌های شدید به عوارض جزئی مانند خونریزی بینی و در برخی از موارد منجر به سکته مغزی شوند.
بااین‌حال، اگر عطسه‌ها به‌قدری شدید باشند که باعث سردرد، سرگیجه یا سایر مشکلات شوند، مراجعه به پزشک ضروری است، زیرا اگر این سندرم به‌درستی درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات عصبی و روانی شود.
آیا درمان قطعی برای سندرم آآچووو وجود دارد؟
خیر، همان‌طور که اشاره شد، در حال حاضر درمان قطعی برای سندرم آآچووو وجود ندارد، تحقیقات در این زمینه ادامه دارد، اما تاکنون هیچ روش درمانی قطعی برای ریشه‌کن کردن این سندروم پیدا نشده است.
اما به کمک روش‌های درمانی و با استفاده از داروها و مراقبت‌های پزشکی ذکرشده، می‌توان شدت و فراوانی علائم این سندرم را به‌طور قابل‌توجهی کاهش داد و از عطسه جلوگیری کرد و کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشید.
پس از ابتلا به سندرم آآچووو چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگرچه سندرم آچووو معمولاً بی‌خطر است، اما در موارد زیر، مراجعه به پزشک ضروری است:
عطسه‌های شدید و طولانی‌مدت:
اگر عطسه‌ها به‌قدری شدید و طولانی‌مدت هستند که فعالیت‌های روزانه شما را مختل می‌کنند.
علائم همراه شدید:
اگر همراه با عطسه‌ها، علائم دیگری مانند سردرد، سرگیجه، درد قفسه سینه یا مشکل تنفسی را تجربه می‌کنید.
تغییر در الگوی عطسه:
اگر ناگهان تغییری در الگوی عطسه‌هایتان مشاهده کردید (مثل افزایش دفعات یا شدت آن‌ها).
شک به بیماری زمینه‌ای:
اگر احساس می‌کنید ممکن است علت عطسه‌هایتان، بیماری دیگری باشد و همچنین درصورتی‌که عطسه‌ها با علائم دیگری مانند تب، سردرد شدید، یا درد قفسه سینه همراه باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
پس همان‌طور که گفته شد، اگر شما دارای علائم سندرم آآچووو هستید و عطسه‌های شدید و مکرر در مواجهه با نور خورشید را تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید، زیرا پزشک می‌تواند با بررسی علائم شما و با انجام معاینات و آزمایش‌ها، تشخیص دقیق را انجام دهد و در صورت نیاز، روش‌های درمانی مناسب را تجویز کند.
مکانیسم‌های بالقوه‌ی سندرم آآچووو
بااینکه مکانیسم دقیق پشت سندرم آآچووو هنوز به‌طور کامل درک نشده است، پژوهشگران معتقدند که این سندروم به‌احتمال‌زیاد به دلیل واکنش سیستم عصبی خودکار به تغییر ناگهانی در نور ارتباط دارد.
نظریه‌ها بیان می‌کنند که این تغییرات نورانی ممکن است بر روی مسیرهای عصبی مرتبط با واکنش‌های رفلکسی مانند عطسه تأثیر بگذارد و برخی پژوهشگران به وجود ارتباط بین این سندروم و ساختارهای خاص در مغز و عصب‌های مرتبط با کنترل این واکنش‌ها اشاره می‌کنند.
همچنین به نظر می‌رسد که عنصر ژنتیکی در این سندروم نقش قابل‌توجهی داشته باشد و به همین دلیل است که سندرم آآچووو به‌صورت غالب اتوزومی منتقل می‌شود.
نتیجه‌گیری
سندرم آآچووو یک پدیده ژنتیکی منحصربه‌فرد و یک اختلال نادر است که با عطسه‌ی ناگهانی و اجباری مکرر در مواجهه با نور خورشید پس از یک دوره تاریکی مشخص می‌شود، این سندرم، سبب می‌شود که برخی افراد به‌محض قرار گرفتن در معرض نور شدید، به عطسه بیفتند.
این حملات عطسه معمولاً به‌صورت چند عطسه پشت سر هم اتفاق می‌افتد و ممکن است تا چندین دقیقه طول بکشند و اگرچه این سندرم به‌خودی‌خود خطرناک نیست، اما می‌تواند باعث ناراحتی و اختلال در فعالیت‌های روزانه افراد شود.
سندرم آآچووو علی‌رغم نادر بودن، می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر زندگی روزمره‌ی افرادی که به آن دچار هستند، داشته باشد و شناسایی و درک و مدیریت صحیح علائم این سندرم از اهمیت بسیاری برخوردار است و با اطلاعات دقیق و آگاهی از این سندرم به همراه روش‌های پیشگیری و کنترل علائم در کنار مراقبت‌های مناسب می‌توان کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشید.
اگرچه در حال حاضر، درمان قطعی برای این سندرم وجود ندارد، اما با استفاده از روش‌های درمانی و اقدامات پیشگیرانه و حمایتی می‌توان شدت و فراوانی علائم را کاهش داد.
ازآنجاکه تحقیقات درباره این سندرم ادامه دارد، ممکن است در آینده درمان‌های بهتری برای آن معرفی شود، بنابراین افراد تأثیرپذیر باید از علم پزشکان و متخصصان در این حوزه بهره‌مند شوند تا زندگی بهتری را تجربه کنند.
در صورت بروز علائم، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و دریافت راهنمایی‌های لازم ضروری است و با آگاهی از شرایط و راهکارهای پیشگیری و درمان می‌تواند به کاهش تأثیرات این سندرم بر زندگی افراد بینجامد و آن‌ها را قادر سازد تا با راحتی بیشتری با این شرایط زندگی کنند.
پانوشت:
این مقاله جنبه اطلاع‌رسانی دارد و جایگزین مشاوره پزشکی تخصصی نیست، همیشه با متخصصان و پزشکان مشورت کنید و اطلاعات دقیق پزشکی را از منابع معتبر دریافت نمایید.
نویسنده: 
چقدر علائمش شبیه به آلرژی هست
واقعیه این؟
این دیگه چه کوفتیه