جنگل آمازون که به “ریههای زمین” معروف است، گنجینهای از تنوع زیستی است و میلیونها گونه در زیر سایه انبوه و مرطوب آن زندگی میکنند. اما همه موجودات این اکوسیستم وسیع، بیخطر نیستند. بسیاری از حیوانات ساکن در آمازون، ویژگیها و تواناییهای مرگباری دارند که آنها را به برخی از خطرناکترین موجودات روی زمین تبدیل میکند. از خزندگان سمی گرفته تا شکارچیان وحشی، آمازون مملو از موجوداتی است که قادرند تهدیدی جدی برای جان انسانها باشند. در ادامه با خطرناک ترین حیوانات جنگل آمازون آشنا خواهید شد.
۱. قورباغه تیرانداز سمی (Dendrobatidae)
قورباغههای تیرانداز سمی که اغلب به نام “قورباغههای شجاع” شناخته میشوند، یکی از خطرناکترین موجودات در جنگلهای بارانی آمازون هستند. این قورباغهها کوچک و رنگارنگ بوده و بیشتر به رنگهای زرد، قرمز یا آبی یافت میشوند. این رنگها نشانهای از سمهای قوی هستند که بدنشان تولید میکند. سم این قورباغهها میتواند کشنده باشد و اثرات عصبی شدیدی بر موجودات شکارچی بگذارد. دلیل سمی بودن این قورباغهها، مواد شیمیایی موجود در پوستشان است که از گیاهان خاصی در محیط خود تغذیه میکنند. این سم، که به صورت طبیعی برای دفاع از خود در برابر شکارچیان عمل میکند، در مقابل تهدیدهای انسانی نیز بسیار خطرناک است.
۲. آناکوندای سبز (Eunectes murinus)
آناکوندای سبز بهعنوان یکی از بزرگترین و سنگینترین مارهای جهان شناخته میشود و یک شکارچی وحشتناک در آمازون است. این مار میتواند تا ۳۰ فوت طول بکشد و وزنی بیش از ۵۰۰ پوند داشته باشد. آناکوندا بهخاطر قدرت و استتار بینظیر خود، با حمله به طعمههایی نظیر کایمنها، کاپیباراها و حتی جگوارها شکار میکند. توانایی آن در فشردن طعمه بهوسیله انقباض عضلانی، آن را به یک تهدید جدی برای انسانها تبدیل میکند. با وجود اندازهاش، آناکوندا شناگر ماهری است و بیشتر زمان خود را در آب سپری میکند.
۳. جگوار (Panthera onca)
جگوار، بزرگترین گربه در قاره آمریکا، بهخاطر قدرت و استتار بینظیرش شناخته میشود. این شکارچی تنها با دقتی بینظیر طعمه خود را تعقیب میکند و سپس یک ضربه کشنده وارد میآورد. جگوارها دارای قویترین گاز نسبت به اندازه بدن خود در میان تمامی گربههای بزرگ هستند و قادرند جمجمهها را خرد کنند یا گردن طعمههای خود را بشکنند. دندانها و پنجههای تیز آنها شکارچیان کارآمدی هستند که از بسیاری از حیوانات، از جمله کاپیباراها، کایمنها و حتی تایپیرها شکار میکنند.
۴. مورچه گلولهای (Paraponera clavata)
مورچه گلولهای بهخاطر دردناکترین نیش در دنیای حیوانات مشهور است و به همین دلیل این نام را به آن دادهاند. نیش این مورچه باعث درد شدید و طاقتفرسایی میشود که ممکن است چندین ساعت طول بکشد. این مورچه غولپیکر که در جنگلهای آمازون یافت میشود، سمومی ترشح میکند که بر سیستم عصبی تاثیر میگذارد. درد ناشی از نیش آن اغلب با شلیک گلوله مقایسه میشود و اگرچه برای انسان کشنده نیست، قطعاً جایگاه خود را در میان خطرناک ترین حیوانات جنگل آمازون به دست آورده است.
۵. ماهی برقی (Electrophorus electricus)
با اینکه نام آن ماهی برقی است، این موجود در حقیقت یک نوع ماهی چاقویی است. این موجود توانایی تولید بارهای الکتریکی تا ۶۰۰ ولت را دارد که میتواند طعمههای خود را فلج کرده و از خود در برابر شکارچیان دفاع کند. با وجود اینکه ماهی برقی قادر است شوکهای شدیدی وارد کند، انسانها نیز میتوانند از این شوکها آسیب ببینند، بهویژه زمانی که در آب باشند و ماهی تحریک شود. ماهی برقی قادر است هم طعمههای کوچکتر را فلج کرده و هم شوکهایی متوالی وارد کند که میتواند انسان را ناتوان کند.
۶. پیرانا (Pygocentrus nattereri)
پیراناها، به ویژه گونهی معروف پیرانای قرمز از جمله ماهیهای خطرناک و ترسناک در آبهای آمازون به شمار میآیند. این موجودات بهخاطر دندانهای تیز و رفتار تهاجمی خود در زمان تغذیه شناخته شدهاند. اگرچه آنها معمولاً تهدیدی برای انسانهای سالم نیستند، اما در صورتی که تحریک شوند یا در حضور خون قرار گیرند، میتوانند بسیار خطرناک شوند. پیراناها شکارچیان فرصتطلبی هستند و فکهای قدرتمند آنها میتوانند گوشت را به راحتی پاره کنند. با توانایی از بین بردن یک لاشه در عرض چند دقیقه، آنها شکارچیان موثری در آبهای آمازون هستند.
۷. خرسهای آمازونی (Amazon Bear)
خرسهای آمازونی یکی از بزرگترین حیوانات در جنگلهای آمازون هستند. آنها شکارچیان قدرتمند و نیز گیاهخوارانی هستند که قادرند با استفاده از دندانها و پنجههای خود در مواجهه با تهدیدات، از خود دفاع کنند.
۸. کایمن (Caiman crocodilus)
کایمن یک گونه از تمساحهاست که در سرتاسر حوضه رودخانه آمازون یافت میشود. اگرچه بهنظر میرسد که نسبت به تمساحها تهدید کمتری دارد، کایمنها شکارچیان ماهری هستند. زیست شناسی این موجود بهگونهای است که میتواند طعمههای خود را با استفاده از فکهای قدرتمند خود که قادر به بستن با نیروی زیاد هستند، غافلگیر کند. کایمنها بهویژه زمانی که انسانها به محدوده آنها نزدیک شوند، ممکن است به آنها حمله کنند و توانایی آنها در پنهان شدن در آب برای مدت طولانی، آنها را غیرقابل پیشبینیتر میکند.
۹. عنکبوت سرگردان (Phoneutria)
عنکبوت سرگردان که به عنکبوت سرگردان برزیلی نیز معروف است، یکی از سمیترین عنکبوتها در آمازون است. گزش آن میتواند باعث درد شدید، فلج و در برخی موارد حتی مرگ شود. این عنکبوت بهخاطر طبیعت تهاجمی خود، یکی از خطرناکترین عنکبوتها در جهان است. سم آن بر سیستم عصبی تاثیر میگذارد و باعث بروز علائم بالقوه کشنده میشود.
۱۰. عقرب نیروی دریایی برزیل (Tityus serrulatus)
عقرب نیروی دریایی برزیل که بومی آمازون است، یکی از خطرناک ترین حیوانات جنگل آمازون است. سم آن به اندازهای قدرتمند است که میتواند باعث درد شدید، ورم و در موارد نادر، مرگ شود. زیستشناسی این عقرب بهگونهای است که میتواند طعمههای خود را با دقت شناسایی کرده و از دگمههایش برای بیحرکت کردن یا کشتن آنها استفاده کند. حضور آن در جنگلهای آمازون تهدیدی جدی برای کسانی است که بهطور تصادفی از کنار آن عبور میکنند.
۱۱. تارانتولا (Theraphosidae)
تارانتولا که با ظاهر بزرگ و ترسناک خود شناخته میشود، یکی از ساکنان رایج جنگلهای آمازون است. سم آن، اگرچه کشنده نیست، قادر به بیحرکت کردن طعمههای کوچکتر مانند حشرات و مهرهداران کوچک است. تارانتولاها شکارچیانی کمینکننده هستند که معمولاً در انتظار میمانند تا طعمههایشان به نزدیک آنها بیایند.
۱۲. مورچه ارتشی (Eciton burchellii)
مورچههای ارتشی شکارچیانی بیرحم هستند که در گروههای بزرگ حرکت میکنند و هر چیزی را که در مسیر خود قرار گیرد، تحت حمله قرار میدهند. این مورچهها بهخاطر رفتار تهاجمی خود و همکاریهای تیمیشان شناخته شدهاند که با استفاده از تعداد زیاد خود بر روی طعمهها حمله میکنند. گزش سمّی آنها کافی است تا موجودات کوچکتر را ناتوان کند. در حالی که معمولاً به انسانها حمله نمیکنند، اما حضورشان میتواند خطرناک باشد. مورچههای ارتشی در موارد شدید قادرند پوست بدن انسانها را نیز از بین ببرند.
۱۳. راشی (Potamotrygonidae)
راشیها در رودخانهها و جویبارهای آمازون رایج هستند و در انتهای دم خود یک خار سمی دارند. زمانی که تحریک شوند، راشیها میتوانند ضربهای دردناک و گاه کشنده وارد کنند. سم آنها حاوی توکسینهایی است که باعث درد شدید، ورم و آسیب به بافت میشود. اگرچه مرگ و میر ناشی از نیش راشیها نادر است، اما این موجود یک تهدید جدی در آبهای آمازون محسوب میشود.
۱۴. سنجاقک غولپیکر (Scolopendra gigantea)
سنجاقک غولپیکر یکی از بزرگترین گونههای سنجاقک در جهان است و میتواند تا یک فوت طول داشته باشد. گزش سمی آن میتواند باعث درد شدید، ورم و تب در انسانها شود. این جاندار قادر است طعمههای بسیار بزرگتری مانند سوسکها، قورباغهها و پرندگان را تسلیم خود کند.
۱۵. کرمهای حشرهخور آمازونی (Amazonian Worms)
این کرمها به دلیل سرعت رشد و تعداد بسیار زیاد خود در زمینهای آمازون در معرض تهدیدات طبیعی قرار دارند. سم آنها در صورت تماس با پوست انسان میتواند خطرناک باشد.
نتیجهگیری
جنگل آمازون با تنوع گستردهای از حیات وحش، یک اکوسیستم جذاب و خطرناک است. درک زیستشناسی و رفتار آنها برای هر کسی که قصد سفر به این بخش خطرناک از دنیا را دارد، ضروری است. این حیوانات، اگرچه نقش مهمی در اکوسیستم جنگل دارند، اما نباید قدرتهای مرگبار آنها را دست کم گرفت. برای کسانی که به دل جنگل آمازون سفر میکنند، احترام به حیوانات و محیط زیست آنها ضروری است.
منبع: دانشچی
نویسنده: 
